Savaş ve Göç Psikolojiyi Nasıl Etkiler?

Tarihin her periyodunda savaşlar, insanların hayatında derin izler bırakan bir gerçeklik olarak karşımıza çıkmıştır. Fakat savaşların tesiri yalnızca fizikî kayıplarla hudutlu kalmaz; beşerler üzerinde uzun vadeli ve birden fazla vakit görünmez olan ruhsal tesirler de yaratır. Göç ise genellikle savaşların bir sonucu olarak ortaya çıkar ve bireylerin hayatını esaslı bir biçimde değiştirir.Evlerinden, yurtlarından koparılan beşerler, sırf maddi kayıplarla değil, tıpkı vakitte duygusal travmalarla da çaba etmek zorunda kalırlar.Savaşın insan psikolojisi üzerindeki tesirleri çoklukla travma temelli olur. Savaş bölgelerinde yaşayan bireyler, daima bir tehdit ve belirsizlik altında yaşamaktan ötürü ağır bir gerilim yükü taşır. Bombardıman sesleri, yıkım manzaraları ve kayıplar, bireylerde travma sonrası gerilim bozukluğu riskini artırır. Bilhassa çocuklar, bu tıp tecrübelerden daha derin bir biçimde etkilenir; çünkü güvenli bir ortamda büyümeleri gereken bir devirde kaygı ve güvensizlikle karşı karşıya kalırlar.Oynamaları, gülmeleri gereken yaşta patlama sesleriyle irkilir, kayıplarla büyürler.

suç oranlarının yükseleceğinden, göçmenlerin ülkelerine getirdikleri farklı kültürleri ve ömür şekillerinin kendi kültürlerini tehdit edeceğinden endişelenebilirler. ‘Öteki’ algısıyla bütünleşen bu bireyler, yeni bir toplumda hayatta kalmaya çalışırken, geçmiş travmalarının yükünü da omuzlarında taşır. Bu durum, “kayıp ve yas” süreciyle birleşerek, bireylerde derin bir kimlik buhranına yol açabilir. Ruhsal takviye ve müdahaleler, savaş ve göçün olumsuz etkilerini hafifletmede kritik bir rol oynar. Birebir vakitte travma yaşayan bireyler için de tekrar ruhsal dayanak düzgünleşme sürecinde değerli bir yer fiyat. Bilhassa çocuklara yönelik travma odaklı terapiler,onların duygusal iyileşmelerine katkıda bulunabilir. Bu güçlü süreçlerde ruhsal birinci yardım, bireylerin yaşadıkları travmalarla başa çıkmalarına dayanak olmak için kıymetli bir müdahale formülüdür.

Psikolojik birinci yardım, kriz anında ruhsal dayanağa gereksinim duyan bireylere yönelik, profesyonel olmayan lakin empati ve anlayış temelli bir yardım metodudur. Bu yaklaşım, travma yaşayan bireylerin temel muhtaçlıklarını karşılamayı, onları inançta hissettirmeyi ve mevcut takviye sistemlerine erişimlerini kolaylaştırmayı maksatlar. Travmanın erken periyodunda sağlanan dayanak sayesinde, uzun vadeli ruhsal sıkıntıların ortaya çıkma riskini azaltabilir.Psikolojik birinci yardımın temel amaçları, bireylere sakin bir formda yaklaşmak, inanç ve mahremiyet duygusu yaratmak, kişinin gereksinimlerini anlamak ve acil yardıma erişimlerini sağlamaktır. Bilhassa savaş bölgelerinde yahut göçmen kamplarında bu yardım, bireylerin duygusal istikrara ulaşmalarını sağlayabilir. Örneğin, bir çocuğa travmatik bir olay sonrasında inançlı bir alan yaratmak, ona kolay oyunlarla dayanak olmak, güzelleşme sürecinde büyük fark yaratabilir. Tıpkı formda, yetişkin bireylerin kendi hikayelerini anlatmalarına izin vermek, duygusal yüklerini paylaşmalarına imkan tanır.

Psikolojik birinci yardım sırf birey seviyesinde değil, toplumsal seviyede de tesirli olabilir.Göçmenlerin ahenk sağlaması sırasında onlara dayanak olacak toplumsal ilişkiler kurmak, yalnızlık hissini hafifletir ve yeni aidiyet hislerinin oluşmasını sağlar. Bu tıp takviye sistemleri, savaş ve göç nedeniyle ruhsal olarak zedelenen bireylerin düzgünleşme sürecine kıymetli katkılar sunar. Psikolog Eren Boz, “Savaş ve göç, insan hayatının en zorlayıcı tecrübelerinden biridir. Bu süreçlerin bireyler ve toplumlar üzerindeki ruhsal tesirlerini anlamak, onlara uygun takviye sağlamak ve bilhassa ruhsal birinci yardım sistemlerini aktif bir biçimde uygulamak, daha sağlam ve empatiye dayalı bir gelecek inşa etmenin anahtarıdır. Her bir travma bir insan kıssası taşır ve bu öyküler, düzgünleşme ve dayanışma için bir davet niteliğindedir. Ruhsal birinci yardım, bu davete verilen manalı bir cevap olarak, bireylerin yine umut bulmalarına ışık meblağ. Sonuç olarak göç eden millet için de göç alan ülke için de ruhsal olarak önemli tesirlerin yaşandığı bir süreci doğurmaktadır” diye konuştu. (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)