Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), nefes darlığı, öksürük, balgam üzere kalıcı solunumsal
yakınmalarla ortaya çıkan, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir kronik akciğer hastalığıdır.
Her 10 Yetişkinden Biri KOAH Hastası
İleri yaşlarda daha sık görülse de erken yaşta da başlayabilir ve genç bireyleri de etkileyebilir. Yapılan çalışmalara göre dünyadaki her on yetişkinden biri KOAH hastasıdır ve KOAH’ta yetersiz teşhis kıymetli bir sorun olup hastaların %60-85’i hala teşhis almamış durumdadır. 2023 yılında yapılan çalışmaya nazaran ülkemizde doktor tanılı KOAH sıklığı 45 yaş üstü bireylerde ortalama yüzde 8.8’dir. Tütün ve tütün eserlerinin kullanımı, ağır kentleşme nedeniyle artan hava kirliliğine maruziyet, iç ve dış ortamda odun ve kömür üzere fosil yakıtlar ile bitki sapları ve tezek üzere biyokütle yakıtlarının dumanının solunması KOAH hastalığına neden olan değerli risk faktörleridir. Bununla birlikte, yapılan çalışmalar, KOAH hastası olan şahısların yüzde 80’inin sigara içtiğini, tütün ve tütün eserlerinin KOAH’ın en yaygın nedeni olduğunu ortaya koymuştur. Yetersiz beslenme, bilhassa çocuklukta geçirilen akciğer enfeksiyonları, iç ve dış ortam kirleticilerine pasif maruziyete bağlı olarak akciğer gelişiminin geri kalması da KOAH’a yol açabilir.
ASTIM KOAH’A DÖNÜŞÜR MÜ ?
KOAH Görülme Sıklığı
Bunun yanı sıra global iklim değişikliği nedeniyle ortaya çıkan olağandışı hava olayları (aşırı sıcak ya da soğuk
gibi) ve orman yangınlarının KOAH görülme sıklığını artıracağı, hastalığın seyrini olumsuz etkileyeceği ve
erken ölümlere neden olacağı öngörülmektedir. KOAH’da en sık görülen yakınmalar; öksürük, balgam, nefes darlığı ve birtakım olgularda yorgunluk hissidir. Hastanın yakınmaları hastalığın ilerlemesi ile daha da artarak kişinin ömür kalitesini olumsuz tesirler. Hastalığın tanısı, sıhhat kurum ve kuruluşlarında, kolay bir test olan “nefes ölçüm testi” ile kolayca konulabilir. Teneffüs işlev testİ olarak isimlendirilen bu test hava akımında azalmaya yol açan tıkanıklığın belirler. Hem KOAH’ın önlenmesinde hem de hastalık yükünün azaltılmasında birinci ve en kıymetli müdahale basamağı risk faktörleriyle çaba edilmesidir. KOAH teşhisi konulan şahısların bahsi geçen risk faktörlerinden uzak durmaları, sağlıklı beslenmeleri ve günlük idman yapmaları çok kıymetlidir. KOAH hastalarının, yaşadıkları yerlerin hava kalitesini T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kurulan Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağından takip etmeleri ve dış ortam aktivitelerini buna uygun olarak düzenlemeleri yararlı olacaktır. Bu bağlamda, hava kirliliği bulunan yerlerde, bilhassa dış ortama çıkılması halinde maske kullanılması da uzmanlar tarafından yapılan teklifler ortasında yer almaktadır.
KOAH Hastalığında İnhaler Tedavisi Nedir?
KOAH’ın kişisel tedavisinde “inhaler” olarak bilinen ve teneffüs yoluyla uygulanan nefes açıcı ilaçlar
kullanılmaktadır. Bu ilaçlarla, hava yollarındaki daralmanın azaltılması, hastanın olabildiğince rahatlatılması
ve ömür kalitesinin artırılması amaçlanmaktadır. Fakat, belirtilen gayelere ulaşılabilmesi için bahsi geçen
ilaçların sistemli ve hakikat kullanılması gerekmektedir. Öte yandan, hastalığın seyrini kötüleştirecek
alevlenmelerden ve zatürreden korunmak için grip ve zatürre aşılarının yapılması kıymetlidir. Solunum
yetmezliği gelişen hastalar, konutta oksijen tedavisi ve/veya meskende teneffüs aygıtı tedavisi üzere tedavilere ihtiyaç
duyabilmektedir. Bunun yanı sıra akciğer rehabilitasyonu uygulanması hastaların günlük hayatlarının daha
kaliteli hale gelmesini sağlamaktadır. Bakanlığımız, risk faktörleriyle faal gayret edilerek KOAH hastalığının önlenmesi; hasta olanların erken teşhisi, tertipli takibi ve uygun tedavisi için kıymetli çalışmalar yürütmektedir. Bu doğrultuda; ilgili paydaşlarla birlikte “Türkiye Kronik Hava Yolu Hastalıkları Tedbire ve Denetim Programını -GARD 2 hazırlayarak uygulamaya koymuş, birinci basamakta çalışan doktorlara yönelik “Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığını Kıymetlendirme ve İzlem Kılavuzunu” hazırlamıştır. Bu yıl gerçekleştirilecek olan Dünya KOAH Gününün teması “HAVAMIZI KORUYALIM, KOAH’SIZ
YAŞAYALIM” olarak belirlenmiş olup iklim değişiminin tesirlerini de içerecek formda pak hava ve akciğer sağlığının değerinin vurgulanması amaçlanmıştır.
KOAH’dan Uzak Durmak İçin Neler Yapmalıyız?
Akciğerlerinizi sağlıklı tutabilmeniz ve sağlıklı nefes alabilmeniz için;
Tütün ve tütün eserlerini kullanmayın.
Soluduğunuz ortam havasını pak tutun.
Nizamlı ve istikrarlı beslenin.
Sistemli antrenman yapın.
Yaş grubunuza uygun aşınızı olun.
İklim değişimine duyarsız kalmayın.
# Havamızı Koruyalım KOAHsız Yaşayalım!
(BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)
Kaynak : Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı
Sitemiz Bilim ve Sağlık Ajansı Abonesidir.
News
