Vodafone Business, 5G tabanlı ürün ve servislerini iş ortağı olduğu Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) tarafından kurulan MEXT Teknoloji Merkezi’nde işletmelerle buluşturuyor. MEXT’te yer alan Vodafone Business Teknoloji Deneyim Alanı, yenilenen yapısı ve genişleyen çözüm ekosistemiyle ülke sanayisinin dijitalleşmesine öncülük etmeyi sürdürecek. MEXT Teknoloji Merkezi’ndeki Vodafone Deneyim Alanı’nın tanıtım toplantısına Vodafone Türkiye CEO’su Engin Aksoy, MESS Genel Sekreteri Fatih Ay, MEXT Genel Müdürü Efe Erdem ve Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Özlem Kestioğlu katıldı.
Toplantının açılışında konuşma yapan Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Özlem Kestioğlu, Vodafone Business’ın geliştirdiği çözümlerle ülkemizin sanayisi ve ekonomisinin dijital dönüşümüne destek verirken iş dünyasına geleceğin iş modellerini sunduğunu söyledi. “Bu kapsamda sanayinin dijital dönüşüm merkezi MEXT’le olan iş birliğimizde yeni bir dönemi başlatıyoruz” diyen Kestioğlu, konuşmasına şöyle devam etti: Beş yıl önce MEXT’te Türkiye’nin ilk 5G Özel Mobil Şebekesini kurduk. O günden bu yana, üretimin ve hizmet sektörlerinin geleceğini şekillendiren pek çok çözümü şirketlerle buluşturduk. Şimdi bu iş birliğini bir adım ileri taşıyoruz. MEXT’te bulunan Vodafone Business Teknoloji Deneyim Alanı’nı yenileyerek akıllı perakende, akıllı şehircilik, akıllı ulaştırma gibi yeni deneyim alanlarıyla zenginleştirdik.
Yeni alanlarımızla birlikte işletmelere üretimde verimlilik, enerji yönetiminde sürdürülebilirlik ve süreçlerinde dijital çeviklik sağlayacak deneyimler sunuyoruz. Bu kapsamda Vodafone’un Red Enerji platformu; enerji tüketimi, iklimlendirme, aydınlatma ve hava kalitesi takibi gibi alanlarda veri odaklı yönetim imkânı sunarken, Görüntü İşleme Çözümleri de üretim, perakende ve şehir yönetiminde veri analitiğiyle desteklenen akıllı karar süreçlerini mümkün kılıyor. 5G teknolojisiyle desteklenen Kablosuz Sabit Ağ (FWA) ise fiber altyapının bulunmadığı bölgelerde belirli kapasitelere kadar hızlı ve güvenli bağlantı imkânı sunuyor. İş sürekliliği perspektifinden, FWA çözümü yedekli bağlantı senaryolarına uygun yapısıyla kurumlara kesintisiz hizmet sağlarken, hızlı kurulum özelliğiyle de çeviklik kazandırıyor. Teknoloji ile yarını tasarlamak isteyen tüm şirketleri deneyim alanımıza bekliyoruz. Vodafone Business olarak şirketlerin dijital dönüşüm yolculuklarında yanlarında olmaya devam edeceğiz.”
MESS Genel Sekreteri Fatih Ay ise açılışta yaptığı konuşmada şu mesajları verdi: “Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası olarak MEXT’İ 5 sene önce, üretimde dijital ve yeşil dönüşümü hızlandırmak ve sanayimizi ileriye taşımak amacıyla kurduk. Bugün itibariyle, sanayicimiz MEXT’te yapay zekâ projelerini de hayata geçirebiliyor. Sanayimizin verimliliğini ve rekabet gücünü artırmayı hedefleyen MEXT, ülkemizin en kapsamlı teknoloji merkezi konumundadır. Vodafone Business ile MEXT’in kuruluşundan bu yana devam eden stratejik iş birliğimizi, 5G altyapısı sayesinde artık farklı bir seviyeye taşıyoruz. Üretim hatlarında 5G teknolojisi kullanımıyla artık veriler gerçek zamanlı analiz ediliyor, makineler daha güvenli, esnek ve verimli bir şekilde çalışabiliyor. Dolayısıyla, MEXT olarak Vodafone Business ile birlikte sanayimizi 5G altyapısı ve yapay zekânın gücüyle, daha akıllı, hızlı ve veriye dayalı bir üretim altyapısına kavuşturuyoruz.”
Her sektörün ihtiyacına özel çözümler
Etkinlik kapsamında “5G ile Sektörlerin Dönüşümü” başlıklı bir panel de düzenlendi. Panelde OYAK Çimento ve CIMPOR Global CTO & Yönetim Kurulu Üyesi Berkan Fidan, Nestle CDO’su Samet Çokyaşar, Deloitte Uluslararası Telekomunikasyon Uzmanı Dieter Trimmell görüşlerini paylaştı.
Vodafone Business, merkezdeki teknoloji deneyim alanında yer alan yeni çözümleriyle dijital sanayinin geleceğine yön veriyor. Daha önce merkezi 5G özel ağ (MPN) ile donatan ve “Deneyim Alanı”nda IOT ve bulut teknolojisi ile farklı sektörlerde hayata geçirilen çözümleri tanıtan Vodafone Business, çok sayıda yeni çözüm ve ürünü iş dünyasının kullanıma sundu. Red Enerji, görüntü işleme tabanlı akıllı şehir çözümleri, siber güvenlik gibi birçok yenilik, MEXT ziyaretçilerine canlı senaryolar üzerinden deneyimlenebiliyor.
Kaspersky Endüstriyel Siber Güvenlik’in yeni sürümü, platformlar arası Genişletilmiş Tespit ve Yanıt (XDR) yeteneklerini genişletiyor, güvenlik ayarlarının yönetimini kolaylaştırıyor ve ağ faaliyetleri hakkında daha derin bilgiler sunuyor. Bu iyileştirmeler sayesinde tehditlerin daha hızlı tespit edilmesi, yapılandırma kontrolünün kolaylaşması ve operasyonel etkinliğin artırılması mümkün oluyor.
Kaspersky ICS CERT’in son bulguları, 2025’in ikinci yarısında endüstriyel kontrol sistemleri (ICS) bilgisayarlarının %20,5’inde kötü amaçlı yazılımların engellendiğini gösteriyor. Bu oran, endüstriyel ortamlarda karşılaşılan siber tehditlerin yüksek seviyede olduğunu ortaya koyuyor ve kritik varlıkların ve süreçlerin korunması için kapsamlı siber güvenlik stratejilerinin hayata geçirilmesinin önemini vurguluyor. Artan güvenlik talebine yanıt olarak Kaspersky, endüstriyel ortamlar için amiral gemisi çözümünü yükseltti.
Şirket, özel OT sınıfı teknolojiler, uzman bilgisi ve derin tecrübeyi sorunsuz şekilde birleştiren özgün bir ekosistem sunuyor. Bu ekosistemin merkezinde, kritik altyapı koruması için tasarlanmış, yerel Genişletilmiş Tespit ve Yanıt (XDR) platformu Kaspersky Endüstriyel Siber Güvenlik (KICS) yer alıyor. Endüstriyel otomasyon ve kontrol sistemlerini kapsamlı şekilde güvence altına almak amacıyla geliştirilen bu platform; dağıtılmış kontrol sistemlerinin uç noktaları için KICS for Nodes ve otomasyon sistemi ağ güvenliğini izleyen KICS for Networks bileşenlerinden oluşuyor.
Yeni sürüm, güvenliği güçlendirmek ve operasyonel dayanıklılığı sağlamak için geliştirilen bir dizi ileri düzey yetenek sunuyor:
1.Genişletilmiş XDR Yetkinlikleri
KICS’in son versiyonu artık Linux tabanlı sistemleri destekliyor ve böylece olay analizleri daha hızlı ve doğru bir şekilde gerçekleştirilebiliyor. Yeni inceleme grafiği ile güvenlik ekipleri süreçler, dosyalar ve kullanıcılar arasındaki bağlantıları hızlıca tespit ederek kök neden analizini kolaylaştırıyor. Ayrıca manuel kontrol özellikleri, hassas yanıt adımlarını mümkün kılarak tehditlere karşı etkin müdahaleyi artırıyor.
2.Zaman Kazandıran Gelişmiş Yapılandırma Kontrolü
Güvenlik ayarlarının yönetimini basitleştirmek için platform artık Windows, Linux, endüstriyel ağ cihazları ve PLC’ler (Programlanabilir Mantıksal Kontrolörler) için hazır şablonlar sunuyor. Bu yaklaşım kurulum süresini kısaltıyor ve hata riskini minimize ediyor. Tek bir pencereden host yapılandırmalarının görüntülenmesi ve yönetilmesi, değişikliklerin hızlı şekilde tespit edilmesini sağlarken herhangi bir modifikasyona otomatik uyarılar gönderiyor ve böylece kuruluşların optimal güvenlik seviyelerini zahmetsizce korumasına yardımcı oluyor.
3.PLC ve Operasyonel Performans Hakkında Daha Derin Bilgiler
Yeni güncelleme, agent’sız sorgulama ve gelişmiş iç log analizi ile PLC’leri izlemeye yönelik ileri araçlar sunuyor. Bu yöntem, ek yazılım yüklemeye gerek kalmadan PLC davranışlarını ve proje yürütme sorunlarını daha derinlemesine anlamayı mümkün kılıyor. Hızlı sorun giderme ve operasyonel içgörüler, duruş sürelerini minimize ederek endüstriyel süreçlerin kesintisiz yürütülmesini destekliyor.
İzleme yetenekleri artık Siemens, Prosoft, Moxa, Hirschmann ve Ruggedcom gibi daha geniş bir endüstriyel cihaz yelpazesini kapsıyor. Agent’sız sorgulama, ek yazılım yüklemeden çeşitli endüstriyel ekipmanların yönetilmesini sağlayarak operasyonel karmaşıklığı ve zaman kaybını azaltıyor.
4.Ağ Bütünlüğü Kontrolünde Yeni Cihaz Odaklı Yaklaşım
Yeni cihaz odaklı yaklaşım, ağ faaliyetlerinin izlenmesini geliştiriyor. Bu özellik, varlıklar arasındaki iletişim desenleri hakkında ayrıntılı bilgiler sunarak güvenlik ekiplerinin yüksek trafikli hostları hızlıca tespit etmesini ve cihazların ağ üzerindeki etkileşimlerini anlamasını sağlıyor. Böylece ağ denetimi basitleşiyor ve tehdit tespiti güçleniyor.
5.Otomatik Veri Toplama ile Optimizasyon ve Sistem Performansı
Operasyonel etkinliği artırmak için platform artık OS ve ICS yazılım sağlığı verilerini yarı otomatik şekilde topluyor ve analiz ediyor. Bu özellik, performans sorunlarını hızlıca belirliyor, optimal ayarlar öneriyor ve hariç tutma kuralları oluşturuyor. Kuruluşlar böylece sorunları daha çabuk çözerek sistem kararlılığını sürdürebiliyor.
Andrey Strelkov, Kaspersky Endüstriyel Siber Güvenlik Ürün Grubu Başkanı:“Kullanıcılarımıza hem IT hem de OT ortamlarında daha güçlü ve entegre koruma sağlamayı sürdürme taahhüdümüz devam ediyor. KICS’in son sürümü, endüstriyel ağların güvenliği, görünürlüğü ve yönetimini büyük ölçüde artıran yenilikçi özellikler sunuyor. Bu iyileştirmeler, kuruluşların kritik altyapılarını daha etkin korumasını ve ortaya çıkan tehditlere daha hızlı yanıt vermesini sağlıyor. Amacımız, endüstriyel şirketlere operasyonel dayanıklılık ve güçlü bir siber güvenlik duruşu sunan daha akıllı ve uyarlanabilir çözümler sağlamak,” diyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kentin dört ayrı noktasında kurduğu mahalle bostanlarında kış dikimleri başladı. Kent genelinde 254 kadın, kendi ürettikleri ürünleri hasat etmek için tohum ve fideleri toprakla buluşturdu. Yeni açılan Fırat Mahalle Bostanı da işe koyulan kadınların heyecanına sahne oldu.
İzmirli kadınlar, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Konak Kadifekale, Buca Mustafa Kemal, Bornova Meriç ve Buca Fırat mahallelerinde yer alan mahalle bostanlarında kış dönemi dikimlerine başladı. İyi, temiz ve adil gıdaya erişimi kolaylaştırmak amacıyla uygulanan proje, Kadın ve Aile Hizmetleri Dairesi Başkanlığı ve Tarımsal Hizmetler Dairesi Başkanlığı iş birliğinde, Park ve Bahçeler Dairesi Başkanlığı desteğiyle yürütülüyor. Kura yoluyla belirlenen parsellerinde mevsimine uygun tohum ve fideleri diken kadınlar, kendi ürettikleri ürünleri hasat zamanı geldiğinde sofralarına ulaştırıyor. Yıl boyunca çeşitli etkinliklere katılarak sosyalleşen kadınlar, mahalle bostanlarını bir dayanışma alanı olarak görüyor. İzmir’in farklı ilçelerinde yaygınlaşan mahalle bostanları; kadın emeğini, bilgiyi ve birlikte üretme kültürünü görünür kılarken, iklime duyarlı, sürdürülebilir kent yaşamının temellerini mahalle ölçeğinde inşa ediyor.
Yeni açılan bostanda ilk dikim heyecanı
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Fırat Yaşayan Parkı içinde yeni açtığı Fırat Mahalle Bostanı’nda ilk kez dikim yapan kadınlar da büyük heyecan yaşadı. Kadınlara ilk gününde aileleri de eşlik etti. Üretim hakkında teorik eğitim alan kadınlar, daha sonra kış dikimlerine başladı. Fırat Mahalle Bostanı’nda sera alanı da buluyor. Alan, “tohumdan sofraya” uzanan bir üretim döngüsünü destekleyerek kentte ekolojik farkındalığı artırmayı amaçlıyor. Bostanda ilerleyen dönemlerde kadınlar ve çocuklar için eğitimler, spor faaliyetleri, üretim atölyeleri ve topluluk etkinlikleri düzenlenecek. Bu sayede bilgi paylaşımı, kolektif üretim ve dayanışma kültürü pekiştirilecek.
254 kadın üretiyor
Mahalle bostanları hakkında bilgi veren İzmir Büyükşehir Belediyesi Kadın ve Aile Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Kadın Çalışmaları Şube Müdürlüğü’nde görevli Deniz Evcimen, “İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak yürüttüğümüz Mahalle Bostanları Projesi’nde amacımız, kadınların sağlıklı gıdaya erişimini artırmaları, kentte varlığını daha fazla göstermeleri ve aynı zamanda dayanışma ve paylaşma kültürünü artırdıkları alanlar yaratmak. Kent genelinde 254 kadınla aktif üretim gerçekleştiriyoruz. Mahalle bostanları, kadınların ve çocukların kent içinde nefes alabildikleri, doğayla temas kurabildiği alanlar olarak sunuluyor. Toprakla tanışmak ve üretmek isteyenleri mahalle bostanlarımıza davet ediyoruz” dedi.
“Toprakla buluşmak çok güzel”
Fırat Mahalle Bostanı’nda çocukları Mustafa, Melis ve Ali ile birlikte dikim yapan Deniz Karakaya, “Çok mutluyum. Toprakla buluşmak çok güzel bir duygu. Çocuklar da görsün, toprakla uğraşmayı ve bir şeyler ekmeyi bilsin istiyorum. Ürünlerin nasıl yetiştiğini görmelerini istiyorum. Dışarıdan aldığımız ürünler organik mi bilemiyoruz. Kendimiz ürettiğimiz için çok mutluyuz. Mahalle bostanları, çok güzel bir proje” diye konuştu.
“Mutluyuz”
Fırat Mahalle Bostanı’nda torunu Arya ile dikim yapan Döndü Akkuş, “Kura çekiminde heyecan yaşadık. Yerlerimiz belli oldu. Bugün ilk dikim günümüz. Mutluyuz, torunumla birlikte dikime başladık. Arkadaş ortamımız da çok güzel olacak. Bu kalabalıkta bu heyecanı hissetmek benim için çok güzel bir duygu. İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne çok teşekkür ediyorum. Bizi çok mutlu ettiler” sözlerine yer verdi.
“Gurur verici”
Kadifekale Mahalle Bostanı’nda dikim yapan Sade Gül, “Buraya geldiğim için çok mutlu oldum. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanımıza bize bu imkânı sağladığı için çok teşekkür ediyorum. Toprakla uğraşmak çok güzel. Topraktan çok güzel verim alıyoruz. Ata tohumları kullanıyoruz. Bu gurur verici bir şey” ifadelerini kullandı.
“Allah bereketini versin”
Kadifekale Mahalle Bostanı’nda dikim yapan Ayşe Denen ise “Kışlık dikimlerimiz başladı. Lahana, marul, bezelye, barbunya diktik. Allah bereketini versin. Emeği geçen herkese teşekkür ederiz. Burası bizim için çok iyi oldu. Arkadaş edindik, stres attık. Başkanımızdan Allah razı olsun” dedi.
Yaz ve kış dikimleri yapılıyor
Mahalle Bostanları Projesi kapsamında kurayla belirlenen parsellerinde üretim yapan her kadın, yaz ve kış dikimlerini gerçekleştiriyor. Hasat zamanı ise ürünlerini sofrayla buluşturuyor. Kadınlar, bir yıllık süre içinde çeşitli etkinliklere ve gezilere katılma imkânı da buluyor.
Mahalle bostanları TÜBİTAK programında
Öte yandan İzmir Büyükşehir Belediyesi Kırsal Hizmetler Dairesi Başkanlığı, Mahalle Bostanları Projesini Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’nun (TÜBİTAK) Sosyal ve Beşerî Bilimlerde Yenilikçi Çözümler Araştırma Projeleri Destek Programı’na dahil etti. Sosyo-ekonomik, mekânsal ve çevresel sürdürülebilirliğini analiz etmek için yürütülecek çalışma kapsamında, Kadifekale Mahalle Bostanı örnekleminde sosyal yaşam döngüsü analizi (SYDA) ve çevresel yaşam döngüsü analizi (ÇYDA) yöntemleri entegre edilerek uygulama yapılacak. Böylelikle projenin çok katmanlı faydalarının sayısallaştırılması ve İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kentsel alanda geliştireceği kent tarımı politikalarına bilimsel zemin, kadın üreticilere ise güçlenme rotası sunacak.
Veri ihlallerinin sayısı her yıl artış gösteriyor. Her dakikanın önemli olduğu siber saldırı durumlarında hazırlık ve hassasiyet, aksaklık ile felaket arasındaki farkı belirliyor. Siber güvenlik alanında dünya lideri olan ESET, siber saldırı tespit edildikten sonra atılması gereken beş adım ile ilgili önerilerini paylaştı.
Hazırlık, etkili olay müdahalesinin (IR) anahtarıdır. Olay müdahale ekibindeki herkes ne yapacağını tam olarak biliyorsa hızlı, tatmin edici ve düşük maliyetli bir çözümün şansı daha yüksektir. Tehdit aktörleri bir ağa girdikten sonra, zaman kurbanın aleyhine işlemeye başlar. İster hassas verileri çalmak ve fidye istemek, ister fidye yazılımı veya diğer kötü amaçlı yükleri dağıtmak istiyor olsunlar, önemli olan onları en değerli varlıklarınıza ulaşmadan durdurmaktır. Son araştırmalara göre, saldırganlar 2024 yılında ilk erişimden yanal harekete (diğer adıyla “kaçış süresi”) önceki yıla göre yüzde 22 daha hızlı ilerlemiştir. Ortalama kaçış süresi 48 dakikaydı ancak kaydedilen en hızlı saldırı bunun neredeyse yarısı kadar olan 27 dakika.
İhlal sonrası atılması gereken 5 adım
Hiçbir kuruluş ihlalden yüzde 100 korunamaz. Bir olayla karşılaşırsanız ve yetkisiz erişimden şüphelenirseniz hızlı ama aynı zamanda metodik bir şekilde hareket edin. ESET uzmanlarının paylaştığı beş adım, ilk 24 ila 48 saatte size yol gösterebilir. Odak noktası hız olmalı ancak doğruluk veya kanıtlardan ödün vermeden titizlik de önemlidir.
1. Bilgi toplayın ve kapsamı anlayın
İlk adım, tam olarak ne olduğunu anlamak ve bir yanıt üzerinde çalışmaya başlamaktır. Bu, önceden oluşturulmuş IR planınızı etkinleştirmek ve ekibi bilgilendirmek anlamına gelir. Bu grup, İK, Halkla İlişkiler ve İletişim, Hukuk ve Yönetici Liderlik dâhil olmak üzere tüm işletmeden paydaşları içermelidir. Ardından, saldırının etki alanını belirleyin: Düşmanınız şirket ağına nasıl girdi? Hangi sistemler tehlikeye girdi? Saldırganlar hâlihazırda hangi kötü niyetli eylemleri gerçekleştirmişler?
Saldırının etkisini değerlendirmek için değil, aynı zamanda adli soruşturma ve muhtemelen yasal amaçlar için de her adımı belgelemeniz ve kanıtları toplamanız gerekecektir. Zincirleme sorumluluk, kolluk kuvvetleri veya mahkemelerin müdahil olması gerektiğinde güvenilirliği sağlar.
2. İlgili üçüncü tarafları bilgilendirin
Olayın ne olduğunu belirledikten sonra, ilgili makamları bilgilendirmek gerekir.
Düzenleyici kurumlar: Kişisel olarak tanımlanabilir bilgiler (PII) çalındıysa veri koruma veya sektöre özgü yasalar kapsamında ilgili yetkililerle iletişime geçin.
Sigorta şirketleri: Çoğu sigorta poliçesi, bir ihlal meydana gelir gelmez sigorta sağlayıcınızın bilgilendirilmesini şart koşar.
Müşteriler, ortaklar ve çalışanlar: Şeffaflık güven oluşturur ve yanlış bilgilerin yayılmasını önler. Olayı sosyal medyadan veya televizyon haberlerinden öğrenmemeleri daha iyidir.
Kolluk kuvvetleri: Olayları, özellikle fidye yazılımlarını bildirmek, daha büyük kampanyaların tespit edilmesine yardımcı olabilir ve bazen şifre çözme araçları veya istihbarat desteği sağlayabilir.
Dışarıdan uzmanlar: Özellikle şirket içinde bu tür kaynaklara sahip değilseniz dışarıdan hukuk ve BT uzmanlarıyla da iletişime geçmeniz gerekebilir.
3. İzole edin ve kontrol altına alın
İlgili üçüncü taraflarla iletişim devam ederken saldırının yayılmasını önlemek için hızlı bir şekilde çalışmanız gerekir. Etkilenen sistemleri internetten izole edin ancak kanıtları yok etme riskine karşı cihazları kapatmayın. Amaç değerli kanıtları yok etmeden saldırganın erişimini sınırlamaktır. Saldırganların bunları ele geçirememesi ve fidye yazılımının bunları bozamaması için tüm yedeklemeler çevrim dışı ve bağlantısı kesilmiş olmalıdır. Tüm uzaktan erişim devre dışı bırakılmalı, VPN kimlik bilgileri sıfırlanmalı ve gelen kötü amaçlı trafiği ve komut ve kontrol bağlantılarını engellemek için güvenlik araçları kullanılmalıdır.
4. Kaldırma ve kurtarma
Yayılma engellendikten sonra, ortadan kaldırma ve kurtarma aşamasına geçin. Saldırganın taktik, teknik ve prosedürlerini (TTP) anlamak için adli analiz yapın; ilk girişten yanal harekete ve (ilgiliyse) veri şifrelemeye veya sızdırmaya kadar. Kalan tüm kötü amaçlı yazılımları, arka kapıları, sahte hesapları ve diğer güvenlik ihlali belirtilerini kaldırın.
Kurtarma ve geri yükleme kapsamında önemli eylemler şunlardır: Kötü amaçlı yazılımları ve yetkisiz hesapları kaldırmak, kritik sistemlerin ve verilerin bütünlüğünü doğrulamak, temiz yedeklemeleri geri yüklemek (güvenlik ihlali olmadığından emin olduktan sonra), yeniden tehlikeye girme veya kalıcılık mekanizmalarına dair işaretleri yakından izlemek.
Kurtarma aşamasını sadece sistemleri yeniden kurmak için değil, güçlendirmek için de kullanın. Bu, ayrıcalık kontrollerinin sıkılaştırılması, daha güçlü kimlik doğrulama uygulamaları ve ağ segmentasyonunun uygulanmasını içerebilir. Geri yüklemeyi hızlandırmak için ortakların yardımını alın veya süreci hızlandırmak için ESET’in Fidye Yazılımı İyileştirme gibi araçları kullanmayı düşünün.
5. İnceleme ve iyileştirme
Acil tehlike geçtikten sonra, işiniz henüz bitmiş sayılmaz. Düzenleyiciler, müşteriler ve diğer paydaşlar nezdindeki yükümlülüklerinizi yerine getirin. İhlalin boyutunu anladıktan sonra, düzenleyici kurumlara bildirimde bulunmak da dâhil olmak üzere, güncellenmiş iletişim kurmanız gerekecektir. Bu konuda halkla ilişkiler ve hukuk danışmanlarınız öncülük etmelidir.
Olay sonrası inceleme, acı verici bir olayı dayanıklılık için bir katalizöre dönüştürmeye yardımcı olur. Ortam sakinleştikten sonra, gelecekte benzer bir olayın tekrar yaşanmasını önlemek için neler olduğunu ve hangi derslerin çıkarılabileceğini belirlemek de iyi bir fikirdir. Nelerin yanlış gittiğini, nelerin işe yaradığını ve algılama veya iletişimde nerede gecikmeler yaşandığını inceleyin. IR planınızı, oyun kitaplarınızı ve eskalasyon prosedürlerinizi buna göre güncelleyin. IR planında yapılacak herhangi bir değişiklik veya yeni güvenlik kontrolleri ve çalışan eğitimi ipuçları için öneriler faydalı olacaktır. Güçlü bir olay sonrası kültürü, her ihlali bir sonraki olay için bir eğitim alıştırması olarak değerlendirir ve stres altında savunma ve karar verme becerilerini geliştirir.
İhlalleri önlemek her zaman mümkün olmayabilir ancak hasarı en aza indirmek mümkündür. Kuruluşunuzun tehditleri 7/24 izlemek için gerekli kaynakları yoksa güvenilir bir üçüncü tarafın sunduğu yönetilen tespit ve müdahale (MDR) hizmetini değerlendirin. Ne olursa olsun, IR planınızı test edin ve ardından tekrar test edin. Çünkü başarılı bir olay müdahalesi sadece BT’nin görevi değildir. Kuruluşun içinden ve dışından birçok paydaşın uyum içinde çalışmasını gerektirir. Hepinizin ihtiyaç duyduğu türden bir kas hafızası geliştirmek için genellikle bol miktarda pratik yapmak gerekir.
Akciğer kanseri, bilindiği gibi tüm dünyada en fazla karşılaşılan kanser türü. Yılda 1,69 milyon kişinin kaybına neden olan bu hastalıkta en önemli risk faktörlerinden biri de tütün kullanımı. Özellikle ülkemizde akciğer kanserinin yüzde 90’ı sigara kullanımına bağlı olarak gelişiyor. Sık sigara içen kişilerde akciğer kanserine yakalanma riski yüzde 30’lara çıkarken, hiç sigara içmeyen kişilerde ise bu risk yüzde 1’in altına kadar düşüyor. Bu da sadece sigara tüketimini azaltarak, Türkiye’de her yıl 25 bin akciğer kanseri vakasının önlenebileceğini ortaya koyuyor. Tütün ürünleri dışında aile öyküsü, KOAH, hava kirliliği, asbest ve radon gazı gibi maddelere uzun süre maruz kalmak da akciğer kanseri riskini artırıyor. Bu kapsamda risk faktörlerine karşı önleyici tedbirlerin alınması ve hastalığın erken evrede teşhis edilmesi, akciğer kanseriyle mücadeledeki en kritik unsurlar.
Sinsice İlerliyor, Geç Belirti Veriyor
Akciğer kanserinde görülen belirtilerin oluşumu genellikle birkaç yıl sürüyor ve hastalık ileri evreye gelinceye kadar fark edilemiyor. Belirtiler, tümörün akciğer içindeki yerleşimine, büyüklüğüne, yayılım yerine ve yayılma derecesine göre değişebiliyor. En sık gözlenen belirtilerin başında; geçmeyen veya kötüleşen öksürük, kanlı balgam, nefes darlığı, öksürürken şiddetli göğüs ağrısı, tekrarlayan ve geçmeyen bronşit veya zatürre, iştahsızlık, halsizlik, yorgunluk ve kilo kaybı var. Hastalığın tanısı için fizik muayene, görüntüleme, bronkoskopi ve doku örneği incelemesi gibi yöntemler kullanılırken tedavisi için ise multidisipliner bir çalışma gerekiyor. Bu süreçte cerrahi hedefe yönelik tedaviler, radyoterapi, kemoterapi ve immünoterapi gibi farklı seçenekler mevcut.
Akciğer Sağlımızı Koruyabiliriz!
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Fidan Yıldız Ünal, akciğer kanserinin hastadan hastaya farklılık gösterebildiğini; tedavi kararında hastalığın yeri, evresi, hastanın yaşı ve diğer sağlık sorunlarının varlığı gibi birden fazla faktörün etkili olabildiğini söylüyor. Prof.Dr. Fidan Yıldız Ünal’ın akciğer sağlığımızı korumak için ise 5 önerisi var:
Tütün ve tütün ürünlerinden uzak durun.
Özellikle kapalı ortamlarda dumansız alanları tercih edin.
Mesleki nedenlerden dolayı kimyasal maruziyetten korunmak için gerekli ekipmanları kullanmaya özen gösterin.
Hava kirliliğinin yüksek olduğu günlerde mecbur kalmadıkça dışarı çıkmayın.
News
